Het loont de moeite om te observeren in je tuin en je directe omgeving. Kijk eens goed rond: welke planten doen het goed? Welke slaan aan, welke ontbreken? Wat kiemt spontaan uit de zaadbank of komt aanwaaien? Sommige soorten zijn welkom en mogen blijven, andere wil je liever meteen aanpakken. Observeren… het levert vaak boeiende inzichten op.

Zo staat bij ons de gemengde haag er na vier jaar eindelijk vol en mooi bij – al kwam die heel traag op gang. Bij sommige klanten zie je datzelfde resultaat al na twee jaar. Een deel van onze bloemenweide staat nu in volle bloei, na jaren van tijdig maaien en afvoeren. Maar bij mijn ouders? Daar blijft het, ondanks dezelfde aanpak, bij twee gele golven: paardenbloemen en kruipende boterbloem in een zee van lang gras. In het begin plukten we hier brandnetels voor de soep – verrassend lekker trouwens – nu zijn we al blij als er nog een paar blijven staan, voor de vlinders. Watermunt woekert bij velen, maar bij ons blijft die bescheiden. Sommigen strijden tegen oprukkende braam en haagwinde, anderen vechten eerder voor een gesloten grasmat. Elke tuin is anders.

Waarom die verschillen? Je raadt het al: het antwoord ligt onder onze voeten, in de bodem. Onze tuin ligt op een dunne leembodem met veel stenen. Als je hier een schop in de grond steekt, bots je al snel op een harde laag keien. Als wij al met moeite een gat kunnen graven, stel je dan voor wat een klein plantje moet trotseren om te wortelen. Rotsplanten doen het dan ook verrassend goed. Daarbij komt nog dat we op een steile helling wonen: het hoogste punt van de tuin ligt 60 meter hoger dan de vallei aan de straatkant. Regen spoelt hier veel voedingsstoffen weg, wat helpt met de bloemenweide die beter gedijt op voedselarme bodems, en de hogere zones zijn merkbaar droger dan de lagere. Niet verwonderlijk dat daar andere planten groeien.

De bodem is bepalend voor wat er goed op zal groeien. Het gaat om de verhouding zand, leem, klei of kalk, het gehalte organisch materiaal, de zuurtegraad, de bodemstructuur, maar ook het bodemleven en de algemene vruchtbaarheid. De diversiteit aan planten in je tuin weerspiegelt in zekere zin de diversiteit van het bodemleven onder het maaiveld.

In een vruchtbare bodem groeien bessenstruiken, groenten en haagplanten snel. Maar ook brandnetels, braam, zevenblad en haagwinde zullen dan floreren. Een bloemenweide aanleggen wordt dan moeilijker: grassen blijven dominant en je moet jarenlang maaien en afvoeren om de bodem te verarmen en bloemen een kans te geven.

Woon je daarentegen op een arme zandbodem, dan is een bloemenweide vaak wél haalbaar – maar hebben andere planten, of zelfs gras, het lastiger. Kijk dus goed wat er spontaan groeit in de natuur rondom jouw huis. Dat geeft vaak een goede indicatie van wat in jouw tuin mogelijk is. Hou er ook rekening mee dat in de stad of nieuwbouwwijken bodems vaak ernstig verstoord en verdicht zijn.

De samenstelling van je bodem en de juiste plantenkeuze zijn basisprincipes van een gezonde, levende en ecologische tuin. Daarom maakten we er twee webinars over:

Twee basisprincipes die tuinieren leuker maken, minder frustrerend én voorspelbaarder. Ga er zeker mee aan de slag! 

Neem zeker eens een kijkje en geniet van de zomerkorting SUMMER2025 van 10% (tot eind augustus). Aarzel niet om vragen te stellen en veel plezier in de tuin!